Türkiye girişim ekosisteminde yatırım rakamları büyümeye devam ediyor. Başarılı yatırım anlaşmaları ve hisse satışları girişim ekosistemine daha çok yatırımın gelmesini sağladı. Startups.watch tarafından düzenlenen Türkiye Girişim Ekosistemi 2021 üçüncü çeyrek etkinliğinde açıklanan verilere göre, son 3 ayda 69 yatırım turunda 150 milyon dolar yatırım yapıldı. Girişimler 2021'in ilk 9 ayında 206 yatırım turunda toplam 1.4 milyar dolar yatırım almış oldu. Türkiye Girişim Ekosistemi ile ilgili birçok istatistiğin ve öngörünün paylaşıldığı online etkinlikte Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, son çeyrekte tarihin en yüksek A serisi yatırım turuna imza ata Tiko'nun kurucusu Sina Afra, Türkiye'nin en büyük yatırım fonları, yine son çeyrekte en aktif fonların yöneticileri ve girişimciler katıldı. 9 AYDA REKOR YATIRIM TURU Pandemiyle birlikte başlayan yükseliş 2021'in ilk 9 ayında da devam etti. 2021'deki toplam 206 yatırım turu adedi ilk 9 ayda tüm zamanların rekor seviyesine ulaştı. Kişi başına düşen yatırım miktarı 2021'in 3'üncü çeyreğinde 1.8 dolara geriledi. 2021 yılının ilk 9 ayında her 5 yatırımdan biri oyun girişimlerine yapıldı. Toplamda ilk 9 ayda 40 oyun yatırımı oldu. Yatırım sayısı ve yatırım tutarı açısından tüm zamanların rekoru kırıldı. Yine 3'üncü çeyrekte en aktif girişim sermayesi fonu 9 yatırımla TechOne olurken, ikinci sırada 7 yatırmla Alesta yer aldı. Keiretsu Forum, 5 yatırım ile 3'üncü çeyreğin en aktif melek yatırım ağı oldu. KURUMLAR DAHA İSTEKLİ Fonbulucu vasıtasıyla ilk kez bir girişim Bilecik'ten hisse bazlı kitle fonlaması platformu sayesinde yatırım aldı. Türkiye'nin ilk hisse bazlı kitle fonlaması platformu olan fonbulucu ile üçüncü çeyrekte 5 yatırım tamamlandı. Şirketler ve Kurumsal Girişim Sermayesi fonları, 2021'in ilk 9 ayında her 3 yatırımdan birine katıldı. Oyun girişimlerindeki kadın kurucuların daha az olması 2021 yılında yatırım alan kadın girişimcilerin oranı son 5 yılın en düşük seviyesine yüzde 13'e gerile esine sebep oldu. Türkiye, melek ve girişim sermayesi yatırımlarında 3'üncü çeyrekte Avrupa'da en çok yatırım yapan ülkeler arasında 13'üncü sırada yer alırken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da 5'inci sırada yer aldı. TİCARET VE VERİ İLETİŞIMİ NEREDEYSE BANKA ORADA İŞ Bankası Genel Müdürü Hakan Aran ticaret ve iletişim neredeyse bankacılığın orada olacağının altını çizerek önümüzdeki dönemde odaklanacakları alanları ve bankanın vizyonunu şöyle anlattı: 'Bankacılık ticaretin gemiler ve limanlar aracılığıyla döndüğü zaman limanlardaki banklarda başladı. Şimdi ticaret, iletişim ve para dijital ağlarda dolaşıyor. Ticarette hayat nerede dönüyorsa bankalar kapısını açmış. Bankalar ticaretin döndüğü platformlara açmak zorundalar. Müşteriler gelsin benim uygulamamı kullansın derseniz, bankacılığın gereğini yapmamış olursunuz. Bankalar her ticaret yapanın kendi uygulamasını kullanmasını beklememeli. Bu yüzden ticaretin ve veri iletişiminin olduğu her yerde bankalar olmak zorunda. Biz her platformda olmak için dijital platfomlarda tüm kapılarımızı (API) açıyoruz. Ayrıca Pazarama ile e-ticaret tarafında kendi platormumuzu da inşa etmek için çaba harcıyoruz.' SOSYAL GİRİŞİME DESTEK Girişim sermayesi fonu Maxis, girişim hızlandırma programı Workup konusunda yaptıkları değişimler hakkında bilgi veren Hakan Aran, 'Tarım teknolojisi girişimleri destekleyeceğiz. Workup Agri programına başlıyoruz. İkinci olarak sosyal girişimleri destekliyoruz. Pandemi döneminde tüm dünyada bazı meslek gruplarında insanlar gelir dağılımı bozuldu. Bu yüzden sosyal girişim tarafında Koç Vakfı ile işbirliği yapıyoruz. Bunun için Koç Üniversitesi Girişimcilik Araştırma Merkezi KWORKS ile işbirliği yapıyoruz. Ortaya çıkan sosyal girişimleri de Maxis yatırım fonu ile yatırım yapmaya da devam edeceğiz. Kadın girişim fonunda Arya ile yüzde 50 ortaklıkla yeni bir yatırım fonu oluşturmaya da karar verdik' dedi. EN BÜYÜK SERİ A YATIRIMINI ALDI Seri girişimci kimliğiyle öne çıkan Tiko kurucusu Sina Afra, gayrimenkul sektöründe 2018'de başlayan girişimin İspanya'daki yolculuğunda seri A yatırım turunda Türkiye'nin en büyük yatırımı almasını Startups.Watch'a değerlendirdi. Yapay zekâ teknolojisi kullanarak Tiko'nun seri A yatırım turunun umduğundan daha uzun sürdüğünü belirten Sina Afra yaşadıkları süreci şöyle anlattı: 'Yatırım turunu 6 ayda kapattık. Ben daha kısa sürede tamamlayacağımızı düşünüyordum. Pandemi döneminde 40'a yakın yatırımcı ile Zoom üzerinden buluştuk. Bazen biz yaptığımız işi belki biz doğru anlatamadık. Bazen de bizi tanıdıktan sonra yatırım yapmak istediler. Ancak 6 ay gibi uzun sürede tamamladık.' Yatırım turu tamamlandığında şimdiye kadarki en büyük Series A yatırımı aldıklarını öğrenince de çok mutlu olduklarını belirten Afra, Türkiye'de başarılı olamamalarını dönemsel etkiye bağladı: '2018'de yatırımcılar Türkiye'ye yatırım yapmaya sıcak bakmıyordu. Gayrimenkulde stabil ortam gerekiyor. Faizlerin sürekli oynamaması lazımdı. Bu yüzden Türkiye'de başarılı olamadık. Şimdi İspanya'da 7 şehirde ve Portekiz'de hizmet veriyoruz. Sırada Fransa var. Pandemi döneminde Unicorn girişimlerin ortaya çıkması büyük moral verdi. Peak, Getir, Dream Games hepimize moral verdi. Şimdi Türkiye girişim ekosistemine ilgi arttı. Artık yatırımcılar Türkiye'deki girişimleri daha yakından takip ediyor.'
***
DİKEY TARIM GİRİŞİMİNE 2 MİLYON EURO Türkiye'de dikey tarım girişimleri elde ettikleri verimlilik rakamları ve taze gıda erişimine kolaylık sağlaması açısından dikkat çekiyor. Tarım teknolojilerine yenilik getiren Plant Factory, dört farklı yatırımcıdan yüzde 20 hisse karşılığında 2 milyon euro yatırım aldı. Bu yatırımla tesis sayısı ve üretim kapasitesini artırmayı hedefliyor. Alınan yatırımlar ve sağlanan bu gelişmeler ile ilgili açıklamalarda bulunan Plant Factory'nin kurucu ortakları Halil Beşkardeşler, Ahmet Güney, Anıl Sönmez ve Emre Kaynar, tamamlamış oldukları yatırım turuyla birlikte Türkiye'nin en değerli tarım firması olma yolundaki misyonları için de önemli bir adım attıklarını söyledi. Bu gelişmelerle birlikte tarım teknolojileri şirketi Plant Factory, Kasım 2021 itibarıyla tesisleşme ve büyüme planlarına İstanbul ile başlayacak. ŞEHİR ÇİFTLİKLERİ Plant Factory, kendi geliştirdiği teknoloji ile birlikte ilaçsız ve besin değeri yüksek gıdaları şehir çiftliklerinde üretiyor. İlk şehir çiftliğini PF001 adını vererek İstanbul Dragos'ta kuran Plant Factory firması, almış olduğu bu yatırımlarla birlikte tesis sayısını ve üretim kapasitesi de artırmayı hedefliyor. Şehir içerisinde bulunan tarımsal üretimi geleneksel yöntemlerin dışında inovatif yöntemlerle birlikte daha da elverişli bir noktaya taşıyan Plant Factory, topraktan, güneşten ve geleneksel yöntem olarak bilinen yatay alandan bağımsız olan üretim teknolojileri geliştiriyor. VERİMİ ARTIRIYOR Bu gelişmelerle birlikte birim metrekare alandaki verimi daha da artırmaya odaklanan şirket, ortalama 315 kat daha verimli üretim sahası yakaladı. Girişim, kendi planlamaları ile birlikte geliştirmiş olduğu bu dikey tarım teknolojisini global çapta daha geniş sahalara tanıtabilmek ve bu yenilikçi teknolojiyi ihraç edebilmek için plan ve çalışmalarını sürdürecek.
***
GÖRME ENGELLİLER İÇİN ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL YAŞAM Türk Telekom görme engellilere erişilebilir bir dijital yaşam sunmaya devam ediyor. Telefon Kütüphanesi uygulaması ile engelliler, sesli kitap ve sanat eserlerine ücretsiz ulaşabiliyor, kullanıcıların para tanıma ve ilaç barkodu okuma özellikleri ile hayatları kolaylaşıyor. EyeSense uygulamasıyla engelliler fotoğraf çekip, çevrelerindeki nesneleri tanıyabiliyorlar. 2 BİN KİTAP Daha önce Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde sergilenen 'Tablolar Konuşuyor Dijital Resim Sergisi'ndeki tanınmış eserler, Telefon Kütüphanesi uygulamasının yanı sıra dijital televizyon platformu Tivibu'da da sesli betimlemeli olarak dinlenebiliyor. Türk Telekom ve Boğaziçi Üniversitesi GETEM işbirliği ile 10 yıl önce başlatılan Telefon Kütüphanesi projesi, görme engellilerin bilgiye erişiminin önündeki engelleri kaldırmak amacıyla telefonda sesli içerik hizmetinin uygulama aracılığıyla kullanıcılarla buluşmasına olanak sağlıyor. Kullanıcılar, 50 kategoride 2 bine yakın sesli kitap ve dünyaca ünlü 30 sesli betimlemeli tabloya Telefon Kütüphanesi uygulaması üzerinden kolayca ulaşabiliyorlar. Bunun yanı sıra; dünyadaki ve Türkiye'deki gelişmeleri takip etme fırsatı sunan anlık haber akışı, para tanıma ve Rxmedia Pharma İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı işbirliği ile sunulan ilaç barkodu okuma gibi günlük hayatı kolaylaştıran özellikler de tamamen ücretsiz olarak kullanılabiliyor. Türk Telekom'un 31 Mayıs-30 Temmuz tarihleri arasında Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde sergilenen dünyaca ünlü 30 sesli betimlemeli tablonun yer aldığı 'Tablolar Konuşuyor Dijital Resim Sergisi' de Tivibu'ya taşındı. Görme engelli bireyler sesli betimleme ve alt yazı seçenekleri ile sunulan içeriklere, Tivibu platformu içinde yer alan, 'Seç İzle' sekmesindeki 'Engelsiz Tivibu' klasöründen erişilebiliyor. GÜNIŞIĞI PROJESİ Eğitimde teknolojiyi faydaya dönüştüren Türk Telekom, bir diğer kurumsal sosyal sorumluluk projesi 'Günışığı' ile az gören çocukların, erken müdahale eğitimi sayesinde yardım almadan yaşamlarını sürdürmelerine de katkıda bulunuyor. EyDer işbirliği ile hayata geçirilen projeyle, bugüne kadar Türkiye'nin 81 ilinden görme yetisi yüzde 1 ile 10 arasında değişen 6-15 yaş arasındaki bin çocuk, erken müdahale eğitimleri aldı. Türk Telekom, sesli uyarı sistemi uygulaması 'EyeSense' ise, görme engellilerin telefonun ön ve arka kamerasını kullanarak fotoğraf çekebilmelerini sağlıyor. Mobil uygulama 'Erişilebilir Yaşam' ile görme engellilerin hayatını kolaylaştıran ve zenginleştiren teknolojileri engellilerle buluşturuyor.
