Modern Ortadoğu, ortaya çıktığı günden itibaren dünya siyasetinin en jeostratejik, jeopolitik, jeo-ekonomik ve jeo-kültürel bölgelerinin başında gelmiştir. Osmanlı devletinin dağılmasından sonra, özellikle dünya petrol rezervlerinin büyük çoğunluğuna sahip olması dolayısıyla hep küresel güçlerin yakın ilgi gösterdiği bir bölge olmuştur. Ancak, 2022 yılında dünyanın başka bölgelerinde meydana gelen gelişmeler dolayısıyla Ortadoğu bölgesi, dünya siyasetinin gündeminde görece ikinci planda kaldı.

Bunun temel nedeni Avrasya alt kıtasında patlak veren Ukrayna-Rusya Savaşı'dır. Büyük devletler başta olmak üzere neredeyse bütün dünya devletleri bu savaşın etkilerinden doğrudan veya dolaylı olarak etkilenince hemen herkesin dikkati Doğu Avrupa-Rusya sınır hattına kaydı. Özellikle gıda ve enerji sektörlerinde patlak veren küresel krizin etkileri fazlaca hissedildi.

Dünya Kupası Organizasyonu ve İran Protestoları
Ortadoğu'ya bakıldığı zaman ise bölgenin 2022 yılında yaşanan önemli gelişmeleri üç farklı başlık altında incelemek mümkündür. Bu başlıklar, iki büyük gelişmenin gerçekleşmesidir: Normalleşme sürecinin devam etmesi ve bölgesel krizlerdeki tıkanıklığın sürmesi. 2022 Yılında Ortadoğu'da gerçekleşen iki büyük gelişmeden birisi Doha'da düzenlenen FIFA Dünya Kupası organizasyonu, diğeri ise yılın ikinci yarısında İran'da gerçekleşen hükümet ve rejim karşıtı protestolardır.

Doha 2022 Dünya Kupası pek çok bakımdan ilkler barındıran bir organizasyon oldu. İlk defa bir Müslüman, Arap ve Ortadoğu ülkesinde bir dünya kupası gerçekleştirildi. İlk defa maçlar Kasım ve Aralık aylarında oynandı. Bir organizasyon için ilk defa bu kadar para harcandı. Katar'a yönelik özellikle Batılı devletlerden çok fazla eleştiri gelmesine rağmen, her bakımdan oldukça başarılı geçen bir organizasyon oldu. Bir Müslüman, Arap ve Ortadoğu ülkesinin de dünyanın bu en büyük organizasyonunun altından kalkacağını bütün dünyaya gösterdi. Böylece Katar'a yöneltilmiş oryantalist eleştirilere de cevap verilmiş oldu.

2022 yılında Ortadoğu'da cereyan eden en önemli ikinci önemli siyasi gelişme ise İran'da aylarca süren hükümet ve rejim karşıtı gösteriler oldu. Genç bir İran vatandaşı olan Mehsa Emini'nin kanunlara uygun biçimde başını örtmediği gerekçesiyle ahlak polisi tarafından göz altına alınması ve gözaltındayken hayatını kaybetmesi üzerine başlayan protesto dalgası beklenenden çok daha uzun sürdü. Belki rejimi düşürecek boyuta ulaşmadı, ancak rejimi derinden sarsan ve etkileri hala devam eden bir süreç oldu. Hükümetin sert bir şekilde müdahale etmesi dolayısıyla 1000'den fazla insan hayatını kaybetti. Binlerce insan cezaevlerine konuldu. İlk defa İran'ın Batıda yaşayan diasporası çok geniş kalabalıklar toplayarak Batı başkentlerinde İran hükümetini eleştirdiler.

Normalleşme Süreci

Ortadoğu'da 2021 yılının başlarından itibaren başlayan normalleşme süreci farklı boyutlarıyla 2022 yılında da devam etti. Arap ülkeleri arasındaki normalleşme sürecinde büyük bir mesafe kat edildi. Özellikle, Doha'da yapılan dünya kupasının açılış seremonisinde verilen resim yeniden Arap dayanışmasını merkeze aldı. Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ile Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'nin en yakında oturtulması önemli bir siyasi mesaj oldu. Katar Emiri Temim'in büyük bir diplomatik başarıyla taçlandırdığı bu organizasyonda hem siyasetçiler hem de halklar nezdinde psikolojik bariyerler kırılarak bir nevi eski günlere dönüş oldu.