6 Şubat günü, Türkiye'de tarihte eşine az rastlanır büyük bir felaket yaşandı ve ülkeyi dokuz saat arayla çok büyük iki deprem vurdu. Almanya genişliğinde geniş bir coğrafyayı vuran depremler 10 vilayette büyük bir tahribata yol açtı. Resmi rakamlara göre şu ana kadar 20 bin civarında insan hayatını kaybetti, 80 bin civarında insanımız da yaralandı. Özellikle Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman vilayetleri, şehir merkezleri başta olmak üzere büyük ölçüde harap oldu. Gaziantep vilayetinin bazı ilçeleri çok fazla hasar aldı. İlaveten, çok sayıda ilçe, kasaba ve köy de depremlerin etkisiyle sarsıldılar ve/ya yıkıldılar. Uzmanların açıklamalarına göre, Türkiye coğrafyası 3 metre kadar güneybatı yönünde kaydı.

Uzmanların yaptıkları açıklamalara göre, bu iki deprem sadece Türkiye'nin değil, dünya ölçeğinde karada gerçekleşen en büyük karasal depremlerden biri, bazılarına göre birincisidir. Pek çok deprem uzmanı bu Kahramanmaraş depremlerinin disiplindeki bilimsel bilgileri yanlışlayacak kadar farklı bir karakterde olduğunu açıkladı.

Bu felaketin gerçekleşmesinden hemen sonra Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, tarihinde ilk defa bir doğal felaketin gerçekleşmesi üzerine kendi en üst seviyesi olan 4. seviyede acil durum ilan ederek uluslararası yardım talebinde bulundu. Benzer şekilde, Dünya Sağlık Örgütü de kendisinin en yüksek acil durum seviyesi olarak nitelendirilen 3. seviyede acil durum ilan etti. Öte yandan, Türkiye yine tarihinde ilk defa bir doğal afetten sonra olağanüstü hal ilan etti. Bu cümleleri, sadece felaketin vahametini ortaya koymak için yazdım.

Bu felaketin tabii ki siyasi, iktisadi, toplumsal, psikolojik, akademik, vb. gibi çok farklı yönlerden analizi yapmak gerekecektir. Ben de çok daha erken olduğu halde bu kısa sürede bile diplomasi alanında ortaya çıkardığı sonucu ve etkiyi kısaca ifade etmeye çalışacağım.

Yardım çağrısı üzerine Türkiye'ye dünyanın hemen her kıtasından ve bölgesinden olumlu cevaplar gelmeye başladı. Gücü yeten devletler farklı düzeylerde ayni ve nakdi yardımlar göndermeye başladılar. Azerbaycan, Macaristan, Yunanistan ve İsrail gibi bazı devletler etkili arama-kurtarma ekipleri gönderdiler. Yine Azerbaycan, Katar ve Rusya gibi bazı devletler acil durumda kullanılabilecek ayni yardımlarda bulundular. ABD ve Avrupalı pek çok devlet de hem arama-kurtarma ekipleri gönderdiler hem de parasal yardım kararları aldılar. Şu ana kadar Türkiye'nin yaşadığı felakete 70'ten fazla ülke olumlu cevap vererek farklı düzeylerde yardımlar göndereceklerini ilan ettiler.

İmkanı olmayan ve ayni/nakdi yardımda bulunamayan pek çok Afrika ülkesi de acımızı paylaşan açıklamalarda bulundular. Yaptığı insani yardımlarla özellikle fakir halkların gönlünde taht kuran Türkiye'ye dualar ettiler. İlaveten, Müslüman ülkeler başta olmak üzere pek çok ülkeden sivil toplum kuruluşları Türkiye için yardım kampanyaları düzenlemeye başladılar.

Beklendiği gibi ilk ve en etkili tepkiler kardeş ülke Azerbaycan'dan geldi. Ardından, Özbekistan gibi diğer Türk devletleri ile Pakistan ve Katar gibi Türkiye'nin yakın işbirliği içerisinde olduğu Müslüman devletlerden yardım haberleri gelmeye başladı. Müslüman ülkelerin hükümetleri ve halkları Türkiye'ye etkili yardımlarda bulunmaya başladılar. Bu yardımların bazılarını hemen gönderdiler, bazılarını ise süreç içerisinde göndereceklerini açıkladılar.