Binanın metrekaresini artırmak ve alan kazanmak amacıyla uygulanan çıkmalı binaların depremde daha fazla hasar gördüğü ortaya çıktı.
Çıkmalı binalarda giriş katın üstünde konsol çıkmalar yapılarak kullanım alanı genişletiliyor.
Genişletilen normal katlarda kolonlar ile sarkan kirişler birbirinden ayrılıyor.
Kirişlerin kolonlardan ayrılması sonucu taşıyıcı sistem, çerçeve oluşturmadığı için deprem etkisine karşı zayıf kalabiliyor.
Çıkmalı yapıların depreme karşı gücünü artırmak için konsol ucundan geçen kirişleri kucaklayıp çerçeve oluşturacak deprem perdelerinin yapılması gerekiyormuş.
İyi güzel yapalım diyebilirsiniz ama çıkmalı binaların, Türkiye genelinde konut stokunun yüzde 80'ini oluşturduğu tahmin ediliyor.
En kibar tabirle "Yok artık!" diyorum.



Geri kalan yüzde 20'nin bir kısmı da çürük yapılar zaten!
Türkiye'deki binaları baştan aşağı güçlendirmemiz, dönüştürmemiz gerekiyor galiba.
Bu çıkmalı binalar, kaçak katlar, fazladan bodrum katları, kalitesiz inşaat malzemelerinin kullanımı vs. yapı stokundaki kusurlarda hep açgözlü müteahhitleri, mimarları, mühendisleri suçluyoruz.
Evet, onların günahı çok ama bu binalara onay verenler de belediyeler!
Belediyelerin kazanç kapılarından biri de imar izinleri ve inşaat ruhsatları verirken alınan rüşvetler!
Belediyeler genelde inşaata başlayacak müteahhidi daha proje aşamasında zora sokar. İnşaat alanlarını kısıtlı tutarlar.
Müteahhidin çizdirdiği proje de genelde kâğıt üstünde kalır. Sonra da o proje, çıkmalarla, kaçak katlar ve eklentilerle delinir.
Ya da zemini sağlam olmayan alanlara binalar dikilir.
Böylece müteahhit inşaat alanında daha fazla bağımsız alan elde eder ve bu usulsüzlüklere göz yumulması için de belediyelere avanta verilir.
Ve böylece depremlerde yıkılacak binalar ortaya çıkar.
Müteahhitler düşük kâr elde edecekleri kentsel dönüşüm projelerine girmiyor. Herkesin de yeni bina yaptıracak parası yok!
Hazır ülke çapında kentsel dönüşümü konuşuyorken arsaların inşaat alanlarının yatay mimariye uygun bir şekilde artırılması da konuşulmalı.

***

ROBOTLAR İBADETTE KULLANILACAK MI?
2017 yılında Hindistan'da bir teknoloji firmasının ürettiği robot kollar, Hinduizm inancında yer alan 'aarti' rituelini inananlar adına yerine getiriyor artık.
Karanlığın yok edilmesini sembolize eden ritüelde, Ganesha adlı bir tanrı heykelciğinin önünde mum yakılıyor. O mumları artık robot kollar yakmaya başladı.



The Conversation adlı sitenin haberine göre mum yakma işlemini gerçekleştiren robot kolların birçok yeni prototipi üretildi.
Robotlar, ibadet sırasında yapay zekânın kullanımı hakkında tartışmalarını da başlattı.
Bazı din adamları bunun toplumu daha iyi bir seviyeye taşıyacak bir buluş olduğunu söylüyor.
Bazıları ise robotların kullanılacağı dini ritüellerde ibadethanelerdeki insan sayısının azalmasından korkuyor.



2017 yılında Almanya'nın Wittenberg kasabasında Hasse ve Nassau Protestan Kilisesi'nde bir robot papaz denemesi yapıldı.
Ziyaretçilerle bir ATM cihazı gibi, göğsünde bulunan ekran aracılığıyla etkileşim kuran robot, kadın ya da erkek sesiyle dua edebiliyordu. Ziyaretçiler robotun konuştuğu dili ve dua tarzını değiştirebiliyordu.
Ziyaretçi, robot papazdan cesaret verici ya da arındırıcı dualar alabiliyordu.
Gelecekte hayatımızın birçok alanında robotlar olacak.
Yapay zekânın ve robotların gelecekte ibadet alanında alacağı muhtemel roller Türkiye'de de tartışılır diye düşünüyorum.

***