Top
Metin Sever

Metin Sever

metin.sever@sabah.com.tr

24/11/2013

İnsanoğlu bir 'kemirgen'dir

İnsanoğlu bu. Zaaflıdır. Bir yığın zaafı vardır. Birisi de içinde bulunduğu durumu değiştirip dönüştüremediği zaman kapana kısılmış gibi dellenmesidir. Böyle zamanlarda mevcut durumu sağından solundan 'kemirmeye' başlar. Çoğu zaman o halin de, kendisini kemirdiğini fark etmeden. Yani insan bu manada 'kemirgendir!'
Bu kadar sözü Nabokov'a gelebilmek için ettim. Ne yazık ki, peşrev çekmeden direk mevzuya girememek gibi bir zaafım var!
Nabokov, Edebiyat Dersleri kitabında Flaubert'in Madame Bovary'sini anlatırken bir yerde şöyle bir cümle kullanır: "Genel geçer yargılara dört elle sarılan, gelenekseli çiğnemek için en geleneksel yollara başvuran (gelenekseli aşmanın en geleneksel biçimi de evlilik dışı ilişkidir çünkü.) bir taşra burjuvası...."
"Gelenekseli aşmak için geleneksel biçime başvurmak"
Geleneksel yaşarken, geleneğe karşı kimi yöntemleri 'geleneksel' hale getirebilmek!
Bu cümle, insanoğlunun 'kemirgenlikteki' uzmanlığını çok iyi anlatıyor.
'Gelenekseli aşmak için gelenekselleşen yöntem' dendiğinde çoğumuzun aklına 'evlilik dışı ilişki' gelir. Ama bence kazın ayağı öyle değil, bayağı uzun. Muta nikahı, çok eşli evlilikleri filan da bu sepete koymak lazım. Aralarındaki tek fark: Evlilik dışı ilişki, geleneği cepheden vurur; diğerlerinin ise içeriden zorlar.
Sonuca geleyim: Düşüncem o ki; 'Laik ahlak', 'laik ahlakın ikiyüzlülüğü' gibi tanımlar yaparken biraz daha düşünmemizde fayda var. Çünkü bu tür tanımlamalar fazla ideolojik ve oksimoron oluyor. Mesela 'işçi sınıfı ahlakı' gibi.
Çünkü 'ikiyüzlülük' tüm sosyal ve kültürel katmanlara sızan, en çokta orta sınıfa ait bir ahlak defosudur.
Nabokov'un Emma'yı anlatan cümlesini 'bir taşra burjuvası' diye bağlaması boşuna değildir. Emma'nın kişisel özelliklerini getirip, taşra burjuvalığı koşulları üstüne oturtur.
Küresel kapitalizm vakumunun içine çekmediği coğrafya kalmadığı günümüzde Nabokov'un 'taşra burjuvası' tespiti daha da önem kazanıyor olsa gerek.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp