Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 2023 yıl ortasında yinelenen, ara dönem 'Yenilenebilir Enerji Pazarı' Raporu, önce küresel pandemi, ardından Rusya-Ukrayna Savaşı'nın farklı yönlerde tetiklediği küresel enerji krizinin 'katalizör' etkisi ile, güneş enerjisi ve rüzgarda, yeni yenilenebilir enerji kapasitesinde, 2022 sonu ve 2023'ün ilk 6 aylık döneminde, bugüne kadarki en büyük yıllık artışın yakalanacağına işaret ediyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın son güncellemesi, ülkelerin yenilenebilir enerjiye artan politika çalışmalarının, çabalarının, daha yüksek fosil yakıt fiyatları ve enerji güvenliği endişeleriyle birlikte, güneş enerjisi ve rüzgar enerjisinin güçlü bir şekilde konuşlandırılmasının önünü açtığını gösteriyor.
IEA'nın yeni 'Yenilenebilir Enerji Piyasası Güncellemesi', yenilenebilir enerjide büyümenin 2024'de devam edeceğinin ve dünyanın toplam yenilenebilir elektrik kapasitesinin Çin ve ABD'nin toplam güç üretimine eşit olan 4500 gigawatt'asyükseleceğinin altını çiziyor. Küresel yenilenebilir enerji kapasitesine yatırımlar sayesinde yapılan ilaveler, bugüne kadarki en büyük mutlak artış olan 107 gigawatt artışa ulaşarak, 2023'ün sonunda 440 gigawatt'ın üzerine çıkacak. Bu dinamik genişleme, elbette dünyanın önde gelen enerji pazarlarında yaşanmakta. Çin'deki yeni yatırımlar, hem 2023, hem de 2024'te küresel yenilenebilir enerji kapasitesine eklemelerin tek başına yaklaşık yüzde 55'ini oluşturacak. Bu da Çin'in ne kadar iddialı olduğunu teyit ediyor. IEA'nın yeni raporu, güneş enerjisi santrali ilave yatırımlarının tek başına, bu yılki yenilenebilir enerji kapasitesindeki artışın üçte ikisini oluşturacağını gösteriyor ve yatırımlardaki güçlü ivmenin 2024'te de devam etmesi beklenmekte.
Büyük ölçekli güneş enerjisi santrallerinin genişlemesini, aynı zamanda daha küçük çaptaki sistemlerin büyümesi de eşlik ediyor. Nedeni ise son derece açık; bilhassa Rusya-Ukrayna Savaşı ile fırlayan doğalgaz ve elektrik fiyatları, tüketicilerin enerji faturalarını kısmalarını sağlayacak çatı üstü güneş PV'sine yoğun bir şekilde yönelmelerini tetikledi Küresel çaptaki senaryolar, bilhassa tüm solar PV üretim segmentlerinde üretim kapasitesinin, Çin liderliğini sürdürse de, ABD, Hindistan ve Avrupa'da da ciddi artış göstereceğini; bu sayede, çeşitlenen tedarik sayısı sayesinde, 2024'de iki kattan fazla atışla, 1000 gigawatt'a ulaşması beklendiğini gösteriyor. Yenilenebilir enerji sektöründeki bu küresel eğilimlere bakarak, dünyanın önde gelen ülkeleri, IEA'nın '2050 Net Sıfır Emisyon' Senaryosu'nda öngörülen yıllık talep seviyesini rahatça karşılamak için 2030'da yeterli güneş enerjisi üretim kapasitesine yakalamış olacak gibi gözüküyor.
Yeni kurulan güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi kapasitesi, daha pahalı olan fosil yakıt üretiminin yerini alarak, 2021- 2023 döneminde bilhassa AB'nin elektrik tüketicilerine 100 milyar Euro tasarruf sağlacak. IEA yeni raporu, eğer 2022'de hayata geçirilmiş ilave yenilenebilir kapasite olmasaydı, Avrupa'daki toptan elektrik fiyatlarının yüzde 8 daha yüksek olacağını da hatırlıyor. Rüzgar ve güneş enerjisinin rekabet gücü 2022'ye göre bu yıl iyileşme gösterse de, IEA'nın raporu, hükümetlerin yenilenebilir enerji politikalarının hem değişen piyasa koşullarına adapte olacak, hem de 2022'de yüzde 16'lık rekor talep düşüşü yaşanan yenilenebilir enerji ihalelerine ilgiyi arttıracak şekilde gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ediyor. Değişken yenilenebilir enerji kaynaklarının yüksek paylarını ülkelerin güç sistemlerine güvenli ve uygun maliyetle entegre etmek adına, şebeke altyapısına yatırım da bir o kadar kritik konu. Bilhassa, İspanya, Almanya ve İrlanda da dahil olmak üzere, Avrupa'daki birçok ülke, 2024 sonuna kadar toplam yıllık elektrik üretiminde rüzgar ve güneş PV'lerinin birleşik payının yüzde 40'ın üzerine çıkmasına şahit olacaklar.