Top
18/03/2023

Türkiye’nin İnsani Diplomasisi

Bu yazımızda insani yardım kavramına, Türkiye'nin İnsani Diplomasi tecrübesine ve uluslararası toplumun 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem felaketleri sonrasındaki duruşuna değinilecektir. Türkiye'de son bir aydır yaşanan bir dizi deprem ve sel felaketi, insani yardımın önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Bu tür doğal afetler ve insan yapımı krizler, hayatları riske sokarak insanların temel ihtiyaçlarının karşılanmasını zorlaştırmakta ve insani yardım faaliyetlerinin gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Birleşmiş Milletler insani yardımı, doğal afetler veya insana neden olduğu krizler sırasında veya sonrasında hayat kurtarmayı ve insanların temel hak ve onurlarını korumayı amaçlayan bir faaliyet olarak tanımlamaktadır.

Bu kapsamda insani yardımların amacı; insani krizler, antropojenik tehlikeler, doğal afetler, savaş durumları, terör olayları, toplumsal olaylar, toplumsal çatışmalar gibi durumlarda, yardıma ihtiyaç duyan kişilere maddi ve manevi yardımların sağlanmasıdır. Uluslararası insani yardımlar ise bir ülkede meydana gelen krize/felakete yanıt olarak, diğer devletler, uluslararası örgütler veya sivil toplum kuruluşları tarafından sağlanan yardımları ifade etmektedir. Bu yardımlar, gıda, barınma, sağlık hizmetleri, eğitim ve temiz su gibi temel ihtiyaçların karşılanması için yürütülen küresel bir çabadır. Bir diğer deyişle uluslararası insani yardımlar, uluslararası hukuk ve uluslararası insani hukukun bir parçasıdır. Devletlerin insan haklarına saygı göstermesi ve uluslararası toplumun insani krizleri müdahale etmesi ve insani yardım faaliyetlerinin koordine edilmesi gerektiği fikrinden can suyu almaktadır.

Birleşmiş Milletler, insani yardımı, doğal afetlerin veya insanın neden olduğu krizlerde felaketler sırasında veya sonrasında hayat kurtarmayı ve insanların temel hak ve onurlarını korumayı amaçlayan bir yardım şekli olarak tanımlamaktadır. Bu kapsamda, insani yardımlar vasıtasıyla; insani krizler, antropojenik tehlikeler, doğal afetler, savaş durumları, terör olayları, toplumsal olaylar ve toplumsal çatışmalar gibi durumlarda ihtiyaç duyan kişilere temel ihtiyaçlarının karşılanması için maddi ve manevi yardımlar sağlanmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin insani diplomasi tecrübesine bakıldığında, hassaten Türk Dış Politikası'nın nüvesini oluşturan insan odaklı dış politika yaklaşımı zemininde yeşeren bir diplomasi pratiği olduğu görülmektedir. Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve Türk Kızılay'ı başta olmak üzere birçok kamu kurumu ve sivil toplum kuruluşlarıyla hassaten geçtiğimiz on yıl içerisinde "insani diplomasi" bağlamında önemli adımlar atmıştır. Nitekim Küresel İnsani Yardım Raporları'na göre Türkiye, 2018 ve 2019 yıllarında peş peşe dünyanın "en cömert ülkesi" seçilmiştir. 2017 Küresel İnsani Yardım Raporu'na göre Türkiye, 6 milyar dolar bağışla dünyanın ikinci en büyük bağışçı ülkesi olmuştur. Türkiye'nin "en cömert ülke" seçildiği 2018-2019 yıllarında 170 ülkeye ulaştırılan 8,14 milyar $ miktarında dış yardımlarının olduğu görülmektedir. Bu miktarın 7,2 milyar doları ise doğrudan insani yardımlara ayrılmıştır.

Yazıyı Paylaş

Google +

Whatsapp