Önceki gün ilk çeyrek büyüme verileri açıklandı. Türkiye depreme, Avrupa'daki resesyona, seçime rağmen ilk çeyrekte yüzde 4 büyüyerek yine OECD içinde ilk üçe girdi. Farkındaysanız, bu kez her büyüme rakamı açıklandıktan sonra bir kesimin ısrarla söylediği 'yoksullaştıran büyüme', 'AK Parti'nin büyüme modeli çöktü', 'gelir adaletsizliği' lafları pek duyulmadı.
Niye?
Çünkü, açıklanan verilerde bir bölüm var. Büyümeden kimin faydalandığını anlatan...
Dikkatle incelenmeye değer...
İşgücü ödemelerinin payına bakıldığında, yüksek enflasyona rağmen emek ve sermayenin gelirden aldığı payın neredeyse eşitlenmiş olduğu görülüyor. Bu iki veri de ilk çeyrekte yüzde 38'e çıkmış durumda... Yani, ülkede elde edilen her 100 liralık gelirin 38 TL'si emekçilere, 38 TL'si şirketlere gitmiş... Geçmişte işçinin milli gelirden aldığı pay erirken, şirketlerinki artıyordu.
Ücretliler refah kaybına uğruyordu. Bu da gelir adaletsizliği uçurumunu büyütüyordu.
Herkes geçen yıl son çeyrekte yüzde 25'e gerileyen emeğin payının yüzde 38'e nasıl çıktığını merak ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işgücü ödemelerinin bir önceki çeyreğe göre yüzde 126 artarak yüzde 38'i geçmesini EYT'lilere verilen kıdem ve ihbar ödemelerine bağlamış... Fakat, bu oranı çıkarsanız dahi rakam yüzde 33.5 civarına geliyor.
Belli ki, hükümetin asgari ücret, kamu işçilerine yaptığı zamlar özel şirketlerde de etkisini gösterince sabit gelirli kesimin refahtan aldığı pay artmış...
Bana kalırsa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın karşısında kaç kişi olursa olsun ezip geçerek yüzde 52.18'le yeniden başkan olmasını da AK Parti'nin TBMM'de en yakın rakibine göre iki kat daha fazla vekil çıkarmasını da bu veride arayabilirsiniz.
Hatırlayın, AK Parti 2001 krizi sonrası iktidara ilk geldiği dönemde (3 Kasım 2002) büyümeden emekçi kesimin aldığı pay yüzde 29.2'ydi. İlk yıllarda ücretlilerin payı hep arttı. 2016'da yüzde 40'lardaydı. 2020'ye kadar da yüzde 37-38'lerde devam etti. Pandemiyle birlikte yüzde 31'lere düştü. Geçen yıl ise artan enflasyonla ücretlilerin gelirleri sürekli olarak eridi. Hatta son çeyrekte yüzde 25'e kadar indi.
Fakat ilk çeyrek büyüme verilerindeki rakamlar ümit verici..
En azından kapitalist düzende gelir dağılımının emekçi lehine bir nebze de olsa düzelmeye başladığını gösteriyor.
Eğer bu durum süreklilik arz ederse, (-Ki bu olacaktır. Zira, hükümet memur, işçi ve emekliye enflasyon farkları ve büyümeden gelen pastadan daha fazla pay almalarını sağlayacak şekilde refah payı vermeyi planlıyor)
Birincisi, muhalefetin 'Bu büyüme modeli sermayeyi büyütüyor, refahtan ücretliler yararlanamıyor' tezini tamamen çürütür. İkincisi sermayedar büyümeden aldığı refahı çalışanıyla paylaştığında gelir dağılımındaki adaletsizlik düzelir.