Noter sözleşmesi ile 10 yıldan beri bir fabrikada sigortasız olarak çalışıyorum. İş yerim kapanırsa veya işveren beni işten çıkarırsa tazminat hakkım doğar mı? Bu durumda ne yapmalıyım. ● S.A. Bir işçi, işe başladığı tarihten itibaren SGK kaydı yapılır ve SGK’ya işe giriş bildirgesi verilir. Bu yasal bir zorunluluktur. Bu iş bu kadar günü gününe yapılmakta iken tam 10 yıl sigortasız çalışmak inanılır gibi değildir. Okuyucumun sorduğu gibi bir gün işine son verildiğinde okuyucum iki şey yapabilir. ★ ★ ★ ★ ★ Yapacağı ilk şey hak ettiği kıdem tazminatı ve sair haklarını talep etmektir. Bunu hak etmek için mutlaka sigorta kaydı bulunması gerekmez. Sigorta kaydı olmadan çalışan biri de kıdem tazminatını hak edecek bir nedenle işten çıkarılırsa tazminat talep imkanı vardır. Dolayısı ile okuyucum işten çıkarıldığında kıdem tazminatı ve sair haklarını (örneğin fazla mesai ücreti) veya bunun gibi talep edilmesi mümkün haklarını talep edebilir. Böyle bir talep için dava açabilir, davada da çalışmalarını, alacaklarını her türlü yasal delille ispatlayabilir. Bu yasal delillerin arasında tanık da vardır. ★ ★ ★ ★ ★ Çalışmanın SGK’ya bildirilmemesinin ikinci olumsuzluğu da emeklilik durumuna etkisidir. Biliyorsunuz belli süre çalışanların o süreyi doldurması durumunda çalışan emeklilik hakkını kazanır. Ancak çalışanın emeklilik hakkını kazanabilmesi için belli süre SGK’ya prim ödenmesi gerekir. Bir çalışan SGK’ya bildirilmediği takdirde primleri de ödenmeyeceğinden emeklilik hakkını bir türlü kazanamaz. Bu da çalışan için çok önemli bir kayıptır. İşte SGK kaydı olmadan çalıştırılan işçi çalışmalarını SGK’lı olarak saydırmak için dava açabilir. Okuyucumun yapabileceği ikinci şey, çalışmalarını SGK’lı olarak saydırmak için dava açmak olacaktır. Bu talep çalışma süresince de yapılabilir ama birçok çalışan işveren ile ters düşmemek için çalışma süresi içinde bu talepte bulunmaz. İş akdine son verilmesinden sonra da bu talepte bulunabilinir. Süre ise iş akdinin bitiminden itibaren beş yıldır.