Rakamlar sürekli güncelleniyor, ancak Kahramanmaraş depremlerinde en son 269 bin 51 konut ve bağımsız bölümün yıkıldığı, ağır hasarlı yıkılacak konut olarak tespit edildiğine dair bilgi güncellemesi yapıldı. 231 bin 878 bağımsız bölümle ilgili ise bir tespit yapılamadığı bildirildi.
Bu depremler de gösterdi ki, DASK yaptırmak çok önemli. Üstelik ödenecek tazminat ile sigortalının ödediği prime bakınca, DASK yaptırmanın çok avantajlı olduğu açık. Çünkü DASK primleri aktüeryal hesaplarda çok yüksek hesaplanmıyor. Nedeni de riskin gerçekleşme ihtimali. Evet, deprem kuşağı bir bölgedeyiz ancak aynı fayın kırılması ve büyük depremler meydana gelmesi aralıkları onlarca bazen yüzlerce yıl sürüyor. Bu sebeple de diğer risklere göre aktüeryal prim hesapları da düşük çıkıyor.
DASK ödemelere çoktan başladı. Ancak okuyucularımdan en çok gelen sorulardan birisi, DASK’ın neden bazı poliçelerde metrekareyi 3.016,00 TL’den, bazılarında ise 1.508,00 TL’den ödeme yaptığı. Üstelik hepsi de aynı betornarme cinsi yapı olmasına rağmen.
Aynı binada, aynı katta bulunan, brüt 100 metrekare olan iki konuttan birisi için 301.600 TL ödenirken, diğeri için 150.800 TL ödeniyor.
Oysa iki konutun da yapım maliyeti aynıdır, biri diğerinin yarı fiyatına inşa edilmeyecek.
Bu farkın sebebi, DASK’ın hukuki yorumunda yatıyor. Zeyilname yoksa DASK önceki yapı maliyetine göre ödüyor. DASK yıllık olarak yapılır. Her yıl Sigorta Bedeli Hesabına Esas Metrekare Bedeli ilgili Tebliğ’de yenileniyor. 25 Kasım 2022 tarihinden önce 1.508 TL olan yapı maliyeti, 25 Kasım 2022’den sonra iki katına, 3.016 TL’ye çıkarıldı.
DASK’ın hukuki yorumu şöyle; 25 kasım 2022 tarihinden önce, metrekare yapı maliyeti 1.508 TL iken poliçe düzenlettirenler, sonradan 3.016 TL’ye göre zeyilname düzenletip fark primini ödememişlerse, ödenecek tazminat eski metrekare yapı maliyetine göre hesaplanır.
Adıyaman’da ağır hasarlı binaların yıkımı devam ediyor.
Zeyilname düzenletenler...
Kısaca, DASK poliçesi 25 Kasım 2022 ve sonrası düzenlenenlere ya da poliçesi eski tarihli olup da bu tarihten sonra zeyilname düzenlettirenlere metrekare maliyeti 3.016 TL olarak ödenecek, aksi takdirde bunun yarısı ödenecek.
DASK’ın arttırılan yapı maliyeti üzerinden tazminat ödenmesini zeyilname yapılması koşuluna bağlayan görüşü ve uygulamasına karşın, bazı hukukçular, DASK’ın riziko, yani depremin gerçekleştiği tarihte geçerli olan tarifedeki yeniden yapı maliyetine göre ödeme yapması gerektiği görüşündeler. Bu görüşe göre, poliçe düzenlendikten sonra yenilenen tarifedeki metrekareye göre bir zeyilname düzenletme ve ek prim ödeme zorunluluğunu öngören bir yasal düzenleme de bulunmamaktadır.
Bu görüş kabul edilirse, DASK zeyilname yapılmadı diye metrekaresi 1.508 TL’den hesaplayarak yaptığı bütün ödemeleri iki katına çıkarmak zorunda kalacak.
DASK’ın zorunlu olması ve tarife değişiklikleri hakkında tüketici-sigortalıyı aydınlatma yükümlülüğü dikkate alınırsa, itibar edilecek bir görüş.
Ödenmeyen fark zararı
Bir an için DASK’ın zeyilname zorunluluğuna dair görüşü kabul edilse bile, DASK poliçesi düzenlenen konut banka kredisi ile satın alınmışsa, DASK’ın yenilenmesine dair hem DASK’ın kendisinin hem de bankanın bildirim yükümlülüğü kabul edilmelidir. Kanaatimce DASK’ın yenilenmesine ilişkin bu bildirim ve aydınlatma yükümlülüğü, zeyilname yapılmasını da kapsar. Her tarife ve yeniden yapım maliyeti değişikliğinde kredi kullandıran bankanın ve DASK’ıın zeyilname düzenlenmesi hakkında müşterisini aydınlatması, bildirimde bulunması gerekir.
Tabi ki sigortalı müşterinin zeyilname düzenlettirmeye dair özen yükümlülüğünün bulunduğunu da unutmamak gerekir.
Kısaca, kredili konutlarda zeyilname düzenlenmediği için önceki maliyet hesabına göre tazminat ödendiği hallerde hem sigortalının kendisi hem de bankası ve DASK mütefarik, birlikte kusurlu olduklarından ödenmeyen fark zararını da aralarında paylaşmaları gerekir, diye düşünüyorum.
