Yeni teknolojiler, dijital platformlar ve uygulamalar, e-ticaret ve yapay zekanın işgücü piyasasında önemli etkileri olacağı aşikâr. Şirketlerin önemli bir kısmı kendi bünyelerinde işten çıkarma öngörüyor. Ancak teknolojinin yaratacağı yeni iş potansiyeli düşünüldüğünde, söz konusu işten çıkarmaların istihdam artışı ile dengelenmesi ve hatta istihdamda pozitif sonuçlar ortaya çıkması bekleniyor.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından yayınlanan İstihdamın Geleceği Araştırması’na göre, teknolojinin istihdam üzerindeki etkisinin önümüzdeki beş yıl içinde pozitif olması bekleniyor. Büyük veri analitiği, iklim değişikliği ve çevre yönetimi teknolojileri, şifreleme ve siber güvenlik gibi alanlar istihdam artışının en büyük itici güçleri olacak.
WEF’e göre, önümüzdeki beş yıl içinde işgücü piyasasındaki eğilimlere yön verecek ana faktörler;
*Yeni teknolojiler ve dijital erişimin genişletilmesi,
*Artan hayat pahalılığı ve durağan ekonomik büyüme,
*Yeşil dönüşümü destekleyecek yatırımlar.
Dijital platformlar
WEF araştırmasına göre, gelecekteki dönemde çok sayıda şirket büyük veri, bulut bilişim ve yapay zeka gibi teknolojilerin benimsenmesini önemli görüyor. Bu anlamda, araştırmaya katılan her 100 şirketten 75’i önümüzdeki beş yıl içinde bu teknolojileri benimsemek istiyor. Yine, her 100 şirketten 86’sının önümüzdeki beş yıl içinde dijital platformlar ve uygulamaları operasyonlarına dahil etme beklentisi içinde oldukları görülüyor. Araştırma sonuçları, aynı zamanda ticaretin dijitalleşmesinin önemine de işaret ediyor.
Kayıp mı, fırsat mı?
Yeni teknolojiler, dijital platformlar ve uygulamalar, e-ticaret ve yapay zekanın işgücü piyasasında önemli etkileri olacağı aşikâr. WEF raporunda araştırmaya katılan şirketlerin önemli bir kısmı kendi bünyelerinde işten çıkarma öngörüyor. Ancak teknolojinin yarattığı/ yaratacağı yeni iş potansiyeli düşünüldüğünde, söz konusu işten çıkarmaların istihdam artışı ile dengeleneceği ve hatta istihdamda pozitif sonuçlar ortaya çıkacağı öngörülüyor.
Robotlar ele geçiriyor!
İnsansı robotlar ve insansı olmayan robotlar şeklindeki iki teknoloji hariç diğer teknolojilerin önümüzdeki beş yıl içinde net istihdam yaratıcıları olması bekleniyor. Araştırmaya göre, işverenler önümüzdeki beş yıl içinde işgücü piyasasında yüzde 23’lük bir yapısal değişimin olacağını düşünüyor. Bu yılki İşlerin Geleceği Anketi’ne katılanlar,
*Tedarik zincirinde ortalamanın üzerinde bir değişim,
*Ulaştırma, medya, eğlence ve spor, imalat, perakende ve toptan tüketim malları sektörlerinde ise ortalamanın altında iş kaybı beklediklerini belirtmişler.
İnsan- makine sınırı değişti
WEF araştırmasına göre, insan-makine sınırı değişti. Bu bağlamda, işletmeler daha önce öngörülenden daha yavaş bir hızda otomasyonu operasyonlarına dahil ettiler. Katılımcılar günümüzde işle ilgili tüm görevlerin yüzde 34’ünün makineler, geri kalan yüzde 66’sının ise insanlar tarafından gerçekleştirildiğini düşünüyorlar. Önümüzdeki beş yıl içinde ise işe bağlı görevlerin neredeyse yarısının (yüzde 47) otomatikleştirileceği tahmin ediliyor.
2023’ün temel becerileri
WEF araştırması, analitik düşünme becerisinin, 2020’de olduğu gibi, diğer becerilere kıyasla daha fazla şirket tarafından temel beceri olarak görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bir diğer bilişsel beceri olan yaratıcı düşünmenin, dayanıklılık, esneklik ve çeviklik, motivasyon ve öz farkındalık becerileri ile merak ve yaşam boyu öğrenme becerilerinin önünde ikinci sırada yer aldığı görülüyor. Altıncı sırada teknolojik okuryazarlık becerisi var.
WEF’in Küresel Beceriler Sıralaması’nda güvenilirlik ve detaylara dikkat, teknolojik okuryazarlığın ardından yedinci sırada yer alıyor. Temel becerilerin ilk 10’u, başkalarıyla birlikte çalışmaya ilişkin iki tutum olan empati ve aktif dinleme ile liderlik ve sosyal etki becerileri ve kalite kontrol ile tamamlanıyor. Kalite kontrol, onuncu sırada yer almasına rağmen sınırlı bir grup için özellikle önemli bir beceri olmaya devam ediyor.
İŞLETMELERİN ÖNÜMÜZDEKİ BEŞ YIL İÇİNDE ÇALIŞANLARINDAN BECERİ BEKLENTİLERİ
1. Yaratıcı düşünme2. Analitik düşünme3. Teknolojik okuryazarlık4. Merak ve yaşam boyu öğrenme5. Dayanıklılık, esneklik ve çeviklik6. Sistem düşüncesi7. Yapay zeka ve büyük veri8. Motivasyon ve öz farkındalık9. Yetenek yönetimi10. Hizmet odaklılık ve müşteri hizmetleriKaynak: Dünya Ekonomik Forumu, Geleceğin İşleri Araştırması 2023.
2023’ün temel beceri sıralaması
1. Analitik düşünme2. Yaratıcı düşünme3. Dayanıklılık, esneklik ve çeviklik4. Motivasyon ve öz farkındalık5. Merak ve yaşam boyu öğrenme6. Teknolojik okuryazarlık7. Güvenilirlik ve detaylara dikkat8. Empati ve aktif dinleme9. Liderlik ve sosyal etki10. Kalite kontrolKaynak: Dünya Ekonomik Forumu, Geleceğin İşleri Araştırması 2023.
