İSTANBUL, Silivri açıklarında 26 Eylül’de meydana gelen 5.8’lik deprem sonrasında zorunlu deprem sigortasına talep patladı. Deprem sonrası sadece bir hafta içinde günlük deprem sigortası poliçesi satışı yüzde 70’e yakın arttı. 1999’daki Marmara Depreminin hemen ardından Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) kuruldu ve zorunlu deprem sigortası uygulamasına geçildi. Amaç, depremin yarattığı ekonomik kaybın sigorta sistemi aracılığı ile azaltılmasıydı. Her ne kadar adında ‘zorunlu’ geçse de deprem sigortası bir türlü zorunlu hale getirilemedi. Uzun yıllar sadece tapu işlemlerinde zorunlu tutuldu. Uygulamanın üzerinden 12 yıl sonra çıkan Afet Sigortaları Yasası ile deprem sigortası; yeni elektrik ve su aboneliklerinde de zorunlu hale getirildi. Bugün için DASK; tapu işlemlerinde, bankadan kredi ile konut alımında, elektrik ve su aboneliklerinde zorunlu olarak yaptırılıyor. Ancak yine de tam zorunlu sayılmaz, çünkü zorunluluk hali bitip de poliçenin bir yıl sonra yenilenmesi geldiğinde isteyen yaptırır, istemeyen yaptırmaz. Bu konuda herhangi bir denetim ya da yaptırım yok.

SADECE ADI ZORUNLU

Bugüne gelindiğinde ise Türkiye genelinde sigortalanabilir 17.6 milyon konuttan 9.3 milyonunun deprem sigortası bulunuyor. Bu da konutların yüzde 53’e yakınının depreme karşı sigortalı olduğunu gösteriyor ki, İstanbul depremi öncesi bu oran yüzde 50’nin biraz üzerindeydi. Şu bilgiyi de vereyim, deprem bilinci ile düzenli ve sürekli DASK yaptıranların oranı sadece yüzde 5’ler civarında. Bu da şu anlama geliyor, kimileri zorunluluk nedeniyle poliçe yaptırıyor sonrasında yenilemiyor, kimileri de sigorta yaptırıyor ama bakıyor ki deprem olmuyor, ‘boşuna para ödüyorum’ deyip, devam ettirmiyor.

PANİKLE YAPILIYOR

Şu bir gerçek, korku ve panik yaratan her deprem sonrası DASK’a ciddi bir talep oluyor. Silivri’de, 26 Eylül’de, meydana gelen 5.8’lik deprem sonrası da aynısı oldu. Deprem sonrası poliçe satışı yüzde 70 arttı ve sadece bir hafta içinde İstanbul’da 350 bin konut zorunlu deprem sigortası yaptırdı. Böylece Marmara bölgesinde sigortalanabilir 6 milyon konutun 3.8 milyonu sigortalandı ve bölgede sigortalılık oranı yüzde 65 yükseldi. İstanbul’da ise sigortalanabilir 3.6 milyon konuttan 2.3 milyonu sigortalandı ve konutların yüzde 64.7’si depreme karşı sigorta koruması satın aldı.

HASAR İHBARI 7 BİNİ GEÇTİ

26 Eylül Silivri depremi sonrası DASK’a 7 binin üzerinde de hasar ihbarı yapıldı. Eksperler hasarlı binaları tek tek inceliyor, incelemeler halen sürüyor. Uzmanlar ile konuştum, ‘hasarlı binalarda durum nedir’ diye. Ağır hasar olmadığını söylüyorlar. Hatta bir tespitte daha bulunuyorlar tespit ettikleri hasarlar deprem hasarı değil, yapısal hasar. Bu ne anlama geliyor? Binanın çürük olduğu ve taşıyıcı kolonlarında ya duvarlarındaki çatlak veya dökülmelerin depremde değil öncesinde meydana geldiği ama fark edilmediği ya da önemsenmediği anlamına geliyor.