Konuyla ilgili görüştüğüm bankacılar, üç kamu bankasının 1’er milyar, Garanti Bankası’nın 150 milyon TL’lik ihraçlarıyla ilk parti toplamının 3 milyar 150 milyon TL olarak kesinleştiğini söylediler. Yapılan piyasa yoklamalarında çıkarılacak bu kağıtlara dışarıdan talep pek beklenmediğini kaydeden bankacılar, bu kağıtların içeriye satılacağını söylediler.
Bankacılar, organizasyonu yapanların verdikleri bilgilere göre, kağıtlara daha çok içerideki emeklilik fonları başta olmak üzere, menkul kıymet yatırım fonlarından talep gelmesini beklediklerini söylediler.
Kurulan sisteme göre bankaların VDMK için çıkardıkları kendi bonolarına baz olan konut kredisi portföylerine ilişkin risklerin, bilançoda aynen devam edeceği öğrenildi. Bu nedenle çıkarılacak VDMK’ların risk ağırlığının, dublikasyonu önlemek için, sıfır olarak belirlendiğini kaydediyorlar.
Özetle; bankalar uzun vadeli konut kredilerinin bir bölümünü, böylece likit hale getirme imkanına kavuşacaklar. Bilançoları da likidite açısından rahatlayacak.
Bu kağıda talepte bulunacak fonlar açısından bakıldığında, muadili olan devlet iç borçlanma senetleri faizinden yıllık bazda 0.80 puan daha fazla getiriye sahip olmaları nedeniyle cazip olduğu belirtiliyor.
Bu kağıtların konut müteahhitlerine dönük bir faydası olup olmadığını sorduğumuzda ise bankacılar, konutçuların bu sistem içinde bir yerlerinin bulunmadığını ifade ettiler. VDMK ihracıyla likidite açısından rahatlayacak bankaların ise yeni krediler vermek için ek bir imkan kazanmaları bekleniyor. Yani “Hükümet bu menkul kıymet ihracıyla özellikle kamu bankalarını daha fazla kredi verme imkanına kavuşturuyor” dersek, doğru bir yorum olacak.
DİBS’LERİN RAKİBİ
Konut müteahhitlerinin rahatlatılması için başka çalışmalar yapılıp yapılmadığını ise bankacılar bilmiyor. Edindiğimiz bilgilere göre müteahhitleri rahatlatmak için başka menkul kıymetleştirme işlemleri denendi ancak mevcut konutların yüzde 30 indirimle devrini müteahhitler kabul etmediği için, konutları baz alacak menkul kıymetleştirme çalışmaları şimdilik durdu.
Bu arada bankacılara VDMK’ların Merkez Bankası’nda tuttukları devlet iç borçlanma senetleri DİBS’ler yerine kabul edilip edilmeyeceğini sorduğumda “Şimdilik böyle bir şey yok” yanıtını aldım.
Kamuoyunda oluşan tepkilerin de etkisiyle Merkez Bankası’nın böyle bir formüle sıcak bakmadığını kaydeden bankacılar, “Ancak bu kağıtların normal yollarla satışı yapılamadığı takdirde, cazibe kazandırmak için Merkez Bankası’nın bu kağıtları kabul etmesi için yeniden görüşülebilir gibi duyumlar var” şeklinde konuştular.
Özetle; Türkiye Kalkınma Bankası’nın kurduğu Varlık Finansman Fonu aracılığıyla yapılacak ve banka konut kredilerini baz alacak VDMK’lar asıl olarak kamu bankalarını likidite açısından rahatlatmak için devreye giriyor. Merkez Bankası kabul etmese bile, asıl pazarı oluşturan fonlar DİBS’ler yerine daha cazip getirili VDMK’ları tercih edecekleri için, eninde sonunda bu kağıtlar DİBS’lere rakip olacak diyebiliriz.
VDMK ihracı yurtdışından gelen kaynakları artırsa, belki bu dönemde makro ekonomik dengelere ve piyasalara önemli katkı sağlayacak diyebilirdik. Ancak yine sınırlı olan iç kaynaklar kullanılacağı için, makro açıdan faydası tartışmalı.
