“Bahislerde önde giden Greta Thunberg Nobel Barış Ödülü’nü alamadı, çünkü Norveç’in petrolü var…”

Nobel’in sahibi Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed neden ödüllendirildi, konu dışı; global medya daha çok iklim aktivisti Greta neden pas geçildi, onun üzerine teoriler üretiyor. Bu tercihi petrole bağlayan da Newsweek. Malum Barış Nobeli’ni İsveç değil, Norveç komitesi veriyor. Meclis tarafından seçilen beş kişilik komite belirliyor Nobel sahibini. “Greta hiçe sayıldı” diye başlık atan dergi, Teksas Üniversitesi’nden enerji uzmanı Michael Webber’den görüş almış bu konuda.

Webber diyor ki; “Norveç petrol ve gaz üretimi sayesinde muazzam bir zenginlik kazandı. Dış güçlerden enerji ihtiyacı olmadığı için güvenliğini de sağladı. Ancak ülkenin sera gazlarına neden olan fosil yakıtlarla komplike bir ilişkisi var. Bir yandan 2050 itibariyle düşük karbonlu toplum taahhüdünde  bulunuyor, diğer yandan CIA’ya göre Rusya ve Katar’dan sonra üçüncü büyük ihracatçı konumunda. Fakat petrol dışı enerji kaynakları için de diğer birçok ülkeden daha yoğun çaba harcıyor. Barış Ödülü Greta’ya verilse, hedefleri bakımından sembolik bir anlam taşırdı…”

Burası Şili'nin başkenti Santiago. Greta maskeleri sokakta satılıyor.

Greenpeace Norveç sözcüsü de, “Büyük bir iklim krizi yaşıyoruz. Dünya Norveç’in çifte standardını daha fazla kaldıramaz” diyor. Epeydir “Norveç Paradoksu” diye bilinen olay, Greta Nobel alamadı diye iyice ısıtılıyor.

Oysa Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, 301 aday arasında zaten favorilerden biriydi. Geçen yıl göreve gelmesiyle birlikte siyasi hükümlülere af ve parti yasaklarının kaldırılması dahil demokratik reformlara soyunan Abiy, Eritre ile sınır ihtilafına çözüm için uluslararası işbirliği girişimiyle ödülü hak etmişti.

CANLI YAYINDA FACİA UYARISI

Bütün bu aktivizm dalgasında tehlikeyi anlamak için belki de Tokyo Olimpiyatları’nı beklemek gerekiyor. Japon çevre uzmanlarına göre 24 Temmuz – 9 Ağustos 2020 tarihleri arasında yapılacak olimpiyat oyunları, “tarihin canlı yayında ilk iklim faciası”na sahne olabilir. Milyarlar tarafından seyredilirken, dünyanın gözleri önünde.

Tokyo Üniversitesi’nden çevre araştırmaları uzmanı Makoto Yokohari, “Yaz ortasında olimpiyat olmaz. İklim değişikliği gözönüne alınsa, oyunların kasım ayında düzenlenmesi gerekirdi” diyor. Çünkü bu yıl 24 Temmuz – 9 Ağustos arası sıcaklık değerleri ortalama 33 dereceyle son 30 yıllık ortalamanın üzerine çıkmış; yüzde 80’i aşan nem oranıyla hissedilen sıcaklık 48 dereceye kadar yükselmiş. Sıcak hava dalgasında 20 bin kişi hastanelik olmuş, 70 kişi hayatını kaybetmiş. Dolayısıyla gelecek yıl aynı zaman diliminde benzer bir sıcaklık bekleniyor. Yokohari, “Sporcular sıcaktan fenalaşırsa ani müdahale yapılabilir, gelecek 500 bin turist ise aynı imkanlara sahip olmayabilir” diyor.

1964 Tokyo Olimpiyatları Asya kıtasındaki ilk oyunlardı ve aynı zamanda dünyada canlı yayınlanan ilk olimpiyat olmuştu. Aylardan ise ekim ayıydı. Peki şimdi neden ekim-kasım değil de, yazın en sıcak zamanında? New York Times’a göre sebebi, Amerikan televizyon kanallarının etkisi ve yayıncı kuruluş NBC’nin programına öyle uyduğu için.