TÜRKİYE’de son dönemde biraz gözlerden uzakta kalan bir sektör var: Tüpgaz. Neden gözlerden uzak derseniz son dönemde özellikle doğalgazın yurt geneline yayılması en büyük etken. Özellikle yeni yapılan tüm evlerin ocak, banyo vs doğalgaza bağlanıyor. Tüp piyasası da doğalgazdaki artışa paralel her geçen yıl satışlarda gerileme yaşıyor. Mahalle aralarında tüpgaz kamyonetlerini daha az görür olduk. Tüpgaz kullanımı tamamen bitti mi peki? Kesinlikle hayır. Türkiye’de doğalgazın ulaşmadığı noktalar hala var. Bazı bölgelerde doğalgaz olmasına rağmen hala tüpgaz kullananlar da var. Size bir rakam vereyim. 2015 yılında Türkiye’de yaklaşık 185 bin ton tüpgaz satılmış. Değeri ne diye sorarsanız bugünkü rakamlarla yaklaşık 1.3 milyar lira ediyor. Hiç de azımsanmayacak bir rakam.

VATANDAŞLAR ŞİKAYETÇİ

Peki ben durup dururken bu hafta Vatandaşın Ekonomisi’nde niye tüpgaz konusuna daldım. Çünkü bu konuda özellikle son iki haftadır vatandaşlardan şikayet aldım. Türkiye’nin birçok farklı ilinden gelen maillerde tüpgazların ilan edilen fiyatlardan yükseğe satıldığı öne sürülüyordu. Araştırdım. Öncelikle belirtmem gerekiyor. Tüm markalar internet sitelerinden il il tüpgaz fiyatlarını açıklıyor. Kamp tüpünden ev tüpüne, ticari tüpten sanayi tüpüne hepsinin fiyatı il bazında açıkça tarih tarih beyan ediliyor.

Bununla da kalmayıp fiyatlara KDV’nin dahil olduğu bilgisiyle birlikte, bayilerin bu fiyatı aşamayacağı bilgisi de çok açık bir şekilde paylaşılıyor. Tüm bu bilgilerden ne anlıyoruz. Örneğin İstanbul’un Avrupa Yakası’nda bugünlerde evde kullandığımız 12 kg. bir tüpün fiyatının 87 liranın üzerinde olmaması gerekiyor. Çünkü inceledim Pazar hakimi büyük firmalar dahil ev tüpünün fiyatı internet sitelerinde 87 TL’yi aşmıyor. Hemen hemen tüm firmalar bu fiyatı beyan etmiş bir iki tane küçük firma ise 83-84 liralık fiyat açıklamış. Daha ucuza almanın önünde her hangi bir engel yokken bizim İstanbul’un Avrupa Yakası’nda mutfakta kullanacağımız tüpü 87 TL’nün üzerinde bir fiyata almamamız gerekir. Ama öyle mi?

KÜÇÜK KENTLERDE AYNI

Kesinlikle değil. İstanbul’da çeşitli semtleri, farklı firmaların farklı bayilerini dolaştım. Türkiye’nin birçok ilindeki ilçesindeki bayileri de telefonla aradım. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Özellikle büyük kentlerde tüp fiyatlarında tam bir başı boşluk hakim. Kim ne fiyat tutturursa o fiyattan tüp satmaya çalışıyor. Özellikle büyük markaların bazı bayileri marka olmanın da avantajıyla olsa gerek tüpleri yüzde 10 daha fazla fiyata satıyor. Bakın örnekler vereyim. Taksim civarında büyük bir firmanın bayisi ev tipi tüpü 95 TL’ye satıyor.

Oysa firmanın internet sitesinde İstanbul’da ev tüpünün kesinlikle 87 TL’nin üzerine satılamayacağı belirtilmiş. Hata bu fiyat Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’na (EPDK) da bildirilmiş. Küçükçekmece’de bir bayide 93 TL, diğerinde 90 TL. Beyan edilen fiyattan satış yapan bayi yok mu? Elbette var. Özellikle Anadolu’da küçük kentlerde sitede beyan edilen fiyatlar aynen geçerli. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve diğer büyük kentlerde ise büyük firmaların çoğu bayisi beyan edilen fiyatın üzerinde, küçük firmaların bayileri ise beyan edilen fiyatların altında satış yapıyor. Dedim ye büyük kentlerde büyük firmaların çoğu bayisi marka gücünü zamma çevirmiş durumda.

PİKNİK TÜPÜNDE DURUM VAHİM!

2 kiloluk piknik tüpünde ise durum daha da vahim. Türkiye genelinde 15-16 TL olarak ilan edilen fiyat büyük şehirlerde 20 TL’den aşağıya çok nadir düşüyor. Neden ilan edilenden farklı olduğunu soruyorum satıcılara kimi ‘düz fiyat’ diyor, kimi ‘KDV ekliyoruz’, kimi ‘o ilan edilenin ‘rafineri fiyatı’ olduğunu söylüyor. Tabii bu bilgilerin hepsi yanlış. Tüm okurlarıma tavsiye ediyorum. Sizin de rahatlıkla internet sitelerinden ulaşabileceğiniz bazı illerdeki fiyatları yayınlıyorum. Tüp almadan önce mutlaka her fiyat değişiminde güncellenen web sitelerini kontrol edin. Hangi ildeyseniz tüp markanız hangi fiyatı ilan ediyorsa o fiyatın üzerindeki tüp fiyatını kabul etmeyin.

BAYİ DIŞI SATIŞLAR KONTROLSÜZ

TÜP konusuna değinmişken bir iki konuyu daha hatırlatayım. EPDK akaryakıt bayilerine lisans veriyor. Onları denetliyor, cezai yaptırımlar da uyguluyor. Tüpgaz dağıtıcılarına yani markalara lisans veren EPDK tüpgaz bayilerine ise lisans vermiyor. Lisans vermediği için de onlarla ilgili bir denetimi yok. Burada en büyük görev dağıtım yapan firmalara düşüyor. Her firma fiyat bakımından da bayisini denetlemeli. Ayrıca bayi dışı tüp satışlarının fiyat ve güvenlik bakımından tamamen kontrolsüz şekilde gerçekleştiğine de dikkat çekmem gerekiyor. Tüp alımını yetkili bayilerden yapmaya gayret edin. İlk alımda boş tüp için istenen depozito bedelinin de 15 TL olduğunu belirteyim.